Een boek lezen (studeren)

Wie doet dat nog? Een boek echt lezen, aandachtig (en helemaal!), is vandaag de dag allerminst vanzelfsprekend. Sinds de opkomst van internet, YouTube, smartphones en “sociale” media groeien huidige generaties op in een omgeving met een overdaad aan prikkels, in een cultuur waarin alles liefst snel, gemakkelijk, eenvoudig, niet te moeilijk en niet te kritisch moet zijn. Een bestaan waarin feiten en fictie, en werkelijkheid en illusie vaak moelijk te scheiden zijn. Een werkelijkheid die zich bovendien gefragmenteerd aandient, en waarin patronen en samenhang ontdekken een opgave geworden is. En dan hebben we het over betekenis en zingeving nog niet eens gehad.

Echt lezen van een boek vergt tegenwoordig wilskracht en doorzettingsvermogen.

Wat absoluut NOODZAKELIJK is

Een lichte werkplek (bureau/tafel en een goede stoel waar je recht op zit)
Papier, pen, potlood, gum
Tijd
Stilte
Schrijven (en tekenen) als activiteit om het gelezene te verankeren Dus bijvoorkeur niet alleen ebooks en niet alleen typen in plaats van schrijven; onderzoek heeft aangetoond dat schrijven meer beklijft dan typen (check o.a. Ahrens voor onderbouwing).

Wat absoluut te VERMIJDEN is

“Achtergrond”-muziek
Telefoon
Alle vormen van mogelijke afleiding (alle bliepjes, pop-ups, tingeltjes, alerts verbonden met online zijn)
Blijven geloven in de mythe van “multitasken”; het is bewezen dat multitasken eigenlijk niet bestaat. Het wordt verward met (voortdurend) schakelen tussen verschillende activiteiten. Dat schakelen vertraagt de processen en zorgt ervoor dat zaken niet beklijven. Wat je doet levert minder op en duurt langer.

Wat wel te doen tijdens het lezen

Markeer kernzinnen en sleutelwoorden

Markeer kernzinnen (ik doe het met een punt of een emoticon in de marge; daarna schrijf ik achter in het boek het paginanummer, gevolgd door een sleutelwoord of een kernachtige opmerking waarom ik die punt of die emoticon heb gebruikt. Ik gebruik 🙂 voor een grappige opmerking, bijvoorbeeld.) Maar ook handig als je later wilt citeren.

Formuleer informatierijke zinnen

Maak op basis van paragrafen en de sleutelwoorden die erin voorkomen, informatierijke zinnen die als een kort verhaaltje de essentie weergeven. Je kunt die zinnen later gebruiken om er een visualisering/tekening van te maken, of een Concept Map.

Doe iets met je informatierijke zinnen

Essentieel is dat je iets doet met wat je leest. Alleen markeren met een stift of onderstrepen is zinloos als het niet gevolgd wordt door een of andere manier van verwerken. Wat je denkt te weten verdampt snel als je er niets mee doet. Kijk eens naar de werkwijze van Zsolt Viczian. Hij heeft een verwerkingsmanier bedacht die hij Book on a Page noemt: https://www.youtube.com/playlist?list=PL6mqgtMZ4NP1-mbCYc3T7mr-unmsIXpEG. Deze YT-playlist geeft een aantal voorbeelden van gelezen en besproken boeken. Het is een voorbeeld van (V)PKM - (Visual) Personal Knowledge Management. Behalve een concept map kun je ook een serie flash cards maken, bijvoorbeeld samen met anderen (minder werk en sneller klaar). Flash cards kun je maken met kernwoorden/termen, maar ook met plaatjes.

SCHRIJVEN om te LEREN

Goede boeken:

Joseph D. Novak - Learning, Creating, and Using Knowledge: Concept Maps as Facilitative Tools in Schools and Corporations
Sönke Ahrens - How to Take Smart Notes: One Simple Technique to Boost Writing, Learning and Thinking
Mortimer J. Adler & Charles van Doren - How to Read a Book: The Classical Guide to Intelligent Reading.
William Zinsser - Writing to Learn: How to Write - and Think - Clearly About Any Subject at All

TEKENEN om te LEREN