Ook wel thematische metamorfose genoemd. De term verwijst naar een proces van (vaak geleidelijke) gedaanteverandering van een muzikaal idee (thema of motief) waardoor dit zich in een nieuwe context als nieuw voordoet maar nog wel oorspronkelijke elementen bevat. een duidelijk voorbeeld van deze werkwijze vinden we in Liszts “Les Préludes” waarbij één melodische contour in verschillende karakters wordt gepresenteerd. Zie voorbeelden in AHWM10, ex. 29.4, blz. 724. Dit vindt een voortzetting in het Leitmotiv bij Richard Wagner.